Bunifaziu

À prupositu di Wikipedia
Bunifazziu

Statu Francia
Rigioni Corsica
Dipartimentu Corsica suttana
Circundariu Sartè
Cantonu Bunifazziu
Codici INSEE 2A041
Codici pustali 20169
Merri Léo Pieracci (LREM)
Intercumunalità
Longitudina 9° 09′ Est
Latitudina 41° 23′ Nord
Altitudina media : 70 m, minima : 0 m, massima : 340 m
Superficia 138,36 km² = 13.836 ettari
Pupulazioni 2977 abitenti
Dinsità 22 ab./km²
A Bunifaziu aria de Roma è mare d'u Laziu (Pruverbiu corsu)


Bunifaziu, Bonifaziu ò Bonifaciu (in liguru bunifazincu Bunifazziu, in talianu è in francese Bonifacio, à l'epica rumana Marianum), hè una cumuna di quasgi 2.700 abitenti, situata in u dipartimentu di a Corsica suttana, nantu à u strittu di i Bucchi di Bunifaziu chì a sipara da a Sardigna. Hè a più cumuna miridiunali di a Corsica.

U paesu hè custruitu attornu à una prufonda baia simuli à un picculu fiordu circundatu da pareti in calcari biancu, à l'internu di i quali fubbini ancu scavati in u tempu vani di vechji casi è magazini.

Giugrafia[mudificà | edità a fonte]

À l'internu di u fiordu si trova u portu, principalmenti turisticu, da u quali partini ancu i traghetti chì cullegani rigularmenti a cità à a vicina SardignaSanta Tiresa di Gaddura (OT) da à quali si trova à 12 km chì sò parcorsi in un'ora di traghettu.

Storia[mudificà | edità a fonte]

Torra campanaria in stilu rumanicu-pisanu di a più antica chjesa di Bunifaziu, Santa Maria Maiò (XII seculu).

U locu induva sorghji avali a cità di Bunifaziu era dighjà abitatu 6.500 anni fà, data sughjirita da u ritruvamentu di riperti in una sàpara longu i so alti scudderi.

In seguitu à l'internu di a baia, l'insidiamentu fù uccupatu da mircanti grechi è militari rumani; dopu à iddi, a cità fù à longu in manu di i pirati di u Mari Meditarraniu.

A tradizioni afferma chì u nomi vensi attribuitu solamenti in seguitu, grazia à Bunifaziu II di Tuscana chì in 833 rifundò quici un paesu à difesa da l'incursioni di i Saraceni. Par dui seculi ristò sottu u cuntrollu di a Ripublica marinara di Pisa finu à quandu passò sottu u cuntrollu di a Ripublica di Ghjenuva; un'antucula conta chì i Ghjinuvesi intronu in a cità apprufittindu di un matrimoniu è di u statu di briachezza di a pupulazioni.

Grazia à a so pusizioni strategica sia da u puntu di vista giugrafficu (pussibilità di cuntrollu nantu à i bocchi di Bunifaziu), sia da quiddu tupugrafficu (a cità vechja hè edificata nantu à l'alti scudderi à piccu nantu à u mari è hè accissibuli solu da l'internu di u fiordu), i Ghjinuvesi a fecini divena una furtezza impurtanti.

Trà l'assalti maiò si pò ricurdà quiddu purtatu da u d'Aragona in 1420, duratu cinqui mesi, duranti u quali vensi custruita una scala longu a pareti di a scuddera pà cunsenta l'appruvigiunamentu di l'acqua, chjamata scalinata di u rè d'Aragona.

Un seculu dopu, a cità di Bunifaziu fubbi u tiatru di un novu assaltu, sta volta da parti di i francesi è di i turchi, i quali riescini à massacrà a pupulazioni ancu aiutati da un'epidemia di pesta chì dilagò in cità propiu in quiddi anni.

A cità fubbi cunquistata grazia à l'ingannu di un emissariu ghjinuvesu u quali pirmisi chì a guarnigioni riturnessi sottu u duminiu di Ghjenuva. Ghjenuva però a deti à a Francia cù u Trattatu di Versaglia di 1768.

In 1793 Napulionu quandu era dinò un ghjovanu ufficiali, cumandò pà qualchì mesi a guarnigioni di u forti.

Ghjunghjendu à i ghjorna nostri, Bunifaziu divensi un locu di rifughju di ricircati in fuga da i costi sardi; oghji hè inveci una vivaci citatina turistica ricca di storia.

Lingua[mudificà | edità a fonte]

À Bunifaziu si cunserva l'usu di una varietà di a lingua ligura bunifazinca, un dialettu ghjinuvesu arcaicu chì currispondi à a parlata impurtata da i culoni à a fini di u XIIIimu seculu. U dialettu bunifazin, malgradu i nutevuli influssi corsi, si ricunnosci cum'è liguru par a prisenza di i principali tratti distintivi di sta lingua. A basi di a parlata pari chì pruveni da i varietà dialittali parlati in particulari in a Riviera di Punenti. Oghji u bunifazincu hè in nettu rigressu in l'usu ughjincu, ancu s'è ci sò qualchi iniziativi par u so mantinimentu è a so rivitalizazioni; trà sti iniziativi c'hè quidda prumossa in particulari da l'associu culturali Di ghi di scé.

Merri[mudificà | edità a fonte]

Ghjuvan Carlu Orsucci

Rifarenzi[mudificà | edità a fonte]

Gallaria d'imagini[mudificà | edità a fonte]

Liami[mudificà | edità a fonte]

Da veda dinò[mudificà | edità a fonte]

Bandera di a Corsica E cumune di Pumonti Bandera di a Corsica

Afà - Aiacciu - Alata - Albitreccia - Altaghjè - Ambiegna - Appiettu - Arbiddara - Arburi - Arghjusta è Muricciu - Arru - Auccià - Auddè - Azilonu è Ampaza - Azzana - Balogna - Bastelica - Bastilicaccia - Belvideri è Campumoru - Bilia - Bucugnà - Bunifaziu - Calcatoghju - Campu - Cannelle - Carbini - Carbuccia - Cardu è Turghjà - Carghjaca - Carghjesi - Casaglionu - Casalabriva - Cavru - Ciamannaccia - Coggia - Conca - Coti è Chjavari - Cristinacce - Cugnocolu è Muntichji - Currà - Cuttuli è Curtichjatu - Cuzzà - Eccica è Suaredda - Evisa - Figari - Foce - Fuzzà - Frassetu - Furciolu - Ghjunchetu - Granaccia - Grossa - Grussetu è a Prugna - Guagnu - Guargualè - Laretu di Taddà - Lecci - Letia - Livesi - Livia - Lopigna - Macà è Croci - Marignana - Mela - Munacia d'Auddè - Murzu - Ocana - Ortu - Osani - Otta - Palleca - Partinellu - Pastricciola - Peri - Piana - Pianottuli è Caldareddu - Pila è Canali - Pitretu è Bicchisgià - Pitrusedda - Poghjolu - Portivechju - Prupià - Quasquara - Quenza - Rennu - Rezza - Rosazia - U Salge - Sampolu - San Gavinu di Càrbini - Sant' Andrea d'Urcinu - Santa Lucia di Tallà - Santa Maria è Figaniedda - Santa Maria è Sichè - Sari di Portivechju - Sari d'Urcinu - A Sarra di Farru - A Sarra di Scupamè - Sarrula è Carcupinu - Sartè - Serriera - Soccia - Sotta - Suddacarò - Surbuddà - Tassu - Tavacu - Tavera - Todda - Ulmetu - Ulmiccia - Urbalaconu - Valli di Mezana - Veru - Vicu - Vighjaneddu - Villanova - Vuttera - Zevacu - Zicavu - Zigliara - Zirubia - Zonza - Zozza