Pristaticci

À prupositu di Wikipedia
Un pastore

I Pristaticci sò i primi ghjorna di u mesi d'aprili, fora di u prima aprili. In generali, i pristaticci sò u dui è u trè aprili. Accadi à spessu chì u tempu fussi gattivu issi ghjorna quì è par dà una spiigazioni à issu gattivu tempu, ci hè a fola di i pristaticci. Issa fola hè una dialogu trà u mesi di marzu è un picuraghju, chì si littigani, è u mesi d'aprili. In certi varizazioni di a fola, u pastori si vantava è schirzava à Marzu, dicendu ch'eddu era passatu senza fà li danni è ch'eddu aia tinuti tutti i so agneddi. In altri varianti, u pastori rimpruvareghja à marzu d'avè li pigliatu, par via di u gattivu tempu è di i timpuralati, guasgi tutti i so agneddi. Si sà bè chì marzu, t'hà setti barretti.

U tempu era impurtantissimu, à l'ebica, par quiddi chì t'aviani a ropa. Sienti à fola di i pristaticci, i pristaticci sò dui ghjorna chì sò stati pristati da aprili à marzu. Ma u prima aprili ùn faci micca parti di i pristaticci. Quissa hè bedda chjara in certi variazioni di a fola, com'è quidda urighjinaria da Laretu:

- Marzu, catarzu, figliolu di manghjonu. Ti ni sè andatu senza lacà mi un agnonu.
- Aprili, lu mè frateddu, presta mi lu prima è lu dui.
- Lu prima u tengu da mè. Ti pristaraghju u dui è u trè.

Ed hè par quissa chi u tempu hè gattivu tandu.

Variazioni[mudificà | edità a fonte]

Ci hè parechji variazioni, da un paesi à l'altru, in u dialogu trà marzu è u picuraghju. Par asempiu, in Frassetu, si dici:

- Marzu, Catarzu, figliolu di manghjonu M'ha pigliatu tutti i me agneddi è i mè agnona.
- O Aprì, lu me frateddu, presta mi ni dui chì aghju da fà penta u falsu picuraghju.

Si dici in Bonifaziu[1]:

- Marzu catarzu, fiddolu di Minchjò, aghju l'agneddi tamant'è muntò, aghju li casgi tamant'è cantò, aghju li brocci tamant'è spurtò.
- Aprili gentili, presta mi dui di. Incu unu ch'e aghju, faraghju penta u falzu picuraghju.

È in Marignana[2]:

- Marzu, catarzu, figliolu d’un bugnone, facciu l’agnelli tamanti è muntoni, u brocciu tamantu è spurtoni.
- Aprile gintile, me fratellu, presta mi ne dui cù unu ch’e ne aghju, ch’e fia pente u falsu picaraghju.

È dinò in Zevacu:

- Marzu, Catarzu, figliolu di manghjonu M'ha presu tutti i me agneddi è un m'ha lacatu cà un agnonu.
- O Aprì, u me frateddu, dà mi ni dui chì un l'aghju da par mè.

L'imprestaticci.« L’ottu primi ghjorni d’aprile, in Bastia cum’è in tutta a Corsica, sò chjamati i Prestaticci o l’Imprestaticci. Èccune l’orìgine segondu a tradizione : Un annu, Marzu (u mese) fù indispettitu da un pastore chì u stuzzicava cantendu « Marzu, marzettu, ti ne vai cù tutti i to barzelletti è eiu mi ne stò cun tutti i mo agnelletti ». Per vindicassi di u pastore Marzu andò à truvà à Aprile è li disse : « Aprile, gentile Aprile, prèstami trè ghjorni, cun unu chì ne aghju faraghju pente u falsu pecuraghju ». È Aprile scioccu scioccu, invece di trè li ne imprestò ottu. Tandu Marzu si scatinò è stirpò a banda sana sana, salvu un agnellu aggruttàtusi sottu à un paghjolu. Ghjè cusì chì da tandu, l’ottu primi ghjorni d’aprile sò sempre gattivi asseme à l’ultimi di marzu ». (Fonte : Almanaccu di Bastia)

Noti[mudificà | edità a fonte]

  1. Copia di archiviu [archiviu 2021-05-13; Ritruvatu 2017-04-02].
  2. http://lingua.corsa.free.fr/prosa/i_pristaticci.htm

Bibliugrafia[mudificà | edità a fonte]

Liami[mudificà | edità a fonte]

Da veda dinò[mudificà | edità a fonte]


E legende di Corsica
A magunella di Petrosu - A Moca (A Strega) - Apanu (lighjenda) - A Squadra d'Arozza (lighjenda) - Culsu (lighjenda) - I Lagramanti (lighjenda) - I setti navi (lighjenda aghjaccina) - Legenda di a Spusata - Lighjenda di a stantara d'Apricciani - Lighjenda di u Frati è a Sora - Legenda di u lavu di Crenu - Lighjenda di u Scuntumatu - Lighjenda di a torra di Capiteddu - Lighjenda di u limitu trà Frassetu è Bastelica - Lighjenda di i Scali di u rè d'Aragona - Pristaticci - U Fullettu (lighjenda) - U Furfuru (lighjenda) - U Scultone (lighjenda) -