Cardalina

À prupositu di Wikipedia
(Reindirizzamentu da Carduelis carduelis)
A cardalina
Carduelis carduelis
Classificazioni scentifica
Regnu Animalia
Divisioni Chordata
Classa Aves
Ordini Passeriformes
Famiglia Fringillidae
Genaru Carduelis
Nomu binuminali
Carduelis carduelis
Linnaeus, 1753
U nidu di a cardalina incù l'ova

A cardalina (o cardellina) (Carduelis carduelis) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Fringillidae. A cardalina campa sin'à 14 anni. Si piaci in i loca ind'eddu ci hè u cardu, chì li piaci à manghjà ni u fiori. U so nomu in corsu veni da quì. L'adultu hè facciatu rossu, biancu è neru. U spinu hè brunu. A coda hè nera. L'ali sò neri incù una striscia giadda. Ci hè pocu dismurfisimu sissuali ed hè difficiuli di fà a diffarenza trà u masciu è a femina. Ma ci hè più mori culori ind'è u masciu. A cardalina adulta hè longa 12 cm è pesa da 14 à 19 grammi. L'aparatura alara hè circa 20-25 cm. A cardalina t'hà dinò u bizzicu pinzutu è a coda furcata.

A cardalina campa circa dodici anni. Si piaci in i loca cultivati. Ma toccu u vaghjimu, cerca piuttostu i canti di i stradona.

Si trova a cardalina in l'Auropa ma dinò in tuttu l'ariali di u Mari Tarraniu, in u Mediu Urienti ma dinò in Asia. A cardalina hè ancu stata introdutta in parechji paesi, com'è l'Australia, a Nuvella Zelanda è u Brasili.

In Corsica[mudificà | edità a fonte]

A cardalina hè cumuna è prisenti tuttu l'annu in Corsica. Ci hè in Corsica una spezia endemica di cardalina, chì u so nomu scentificu hè: Carduelis carduelis tsuchii. 'Ssa spezia di cardalina hà un bizzicu più finu. Hè endemica di a Corsica, di a Sardegna, di a Cicilia è di l'Isula d'Elba. Quand'è l'inguernu s'avvicina, d'uttrovi o di nuvembri, certi cardalini chì sò arrighjunati si fermani in Corsica, inveci d'altri cardalini si tramutani in Africa di u Nordu i in iSpagna.

Citazioni[mudificà | edità a fonte]

A cardalina hè mintuvata à spessu in a cultura è u cantu corsu. Par asempiu:

La cardalina tripudia è ghjubileghja;
Cum'elli sò belli l'anni
Verdicenti è spenserati
Hanu un nome hè zitellina
Bellu cum'è cardellina
In Cardu, Casevechjiè è Ville
Funtane ne cantanu mille
Bastia ind'i carrughji stretti
Spazza u sole nant'à i tetti
Cardelline è cinciriolle
A falata di Ficaghjola
Canta cardelline è cinciriolle
A falata di Ficaghjola
Tutti l’anni à a branata,
Ci era un nidu di pincionu,
Annant’à a mela granata,
Ziffa à l’orlu di u strittonu,
In a baracocca vicina,
Un antru di cardalina.
  • in a sprissioni: avè un ciarbellu di cardalina
  • in a sprissioni: comu hà fattu a cardalina, pò fà u tuturù

Rifarenzi[mudificà | edità a fonte]

  • Della Foata, Paulu Matteiu, 1973, "Poesie Giocose in lingua vernacula della pieve d'Ornano"
  • Thibault, Jean-Claude, Les oiseaux de Corse - L'aceddi di Corsica, PNRC, 1983 (in francesu)
  • Versini, Saveriu, Parolle di Corsica, 2001, DCL

Liami[mudificà | edità a fonte]

Da veda dinò[mudificà | edità a fonte]