Amarascu: differenze trà e virsioni
Nessun oggetto della modifica |
Nessun oggetto della modifica |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
|} |
|} |
||
L''''amarascu''' (''Prunus cerasus'' <small>[[Linneo|L.]], [[1753]]</small>), hè un [[arburu]] o [[arbustu]] altu da 2 à 8 metri incù una chjoma piramidale è e foglie larghe 5-8 cm è un [[picciolu]] più chjucu rispettu à quellu di u [[chjarasgiu]]. Hè un arburu tipicu di i boschi, chì hà legnu di qualità è frutti cumestibili, ancu in l'esimplari selvatichi. |
L''''amarascu''' (''Prunus cerasus'' <small>[[Linneo|L.]], [[1753]]</small>), hè un [[arburu]] o [[arbustu]] altu da 2 à 8 metri incù una chjoma piramidale è e [[foglia|foglie]] larghe 5-8 cm è un [[picciolu]] più chjucu rispettu à quellu di u [[chjarasgiu]]. Hè un arburu tipicu di i boschi, chì hà legnu di qualità è frutti cumestibili, ancu in l'esimplari selvatichi. |
||
== Caratteristiche == |
== Caratteristiche == |
||
U fustu hè erettu è incù una curteccia liscia caratterizata da striature orizuntale. Fiurisce pocu prima di u [[persicu]], di solitu in zone cullinare o piane. Quessa si virificheghja intornu à u mese d'aprile, mentre in zone muntagnole avvene più tarde, versu maghju o ghjugnu. I fiori sò di u diamitru di 2-3 cm incù petali bianchi, in piccule ombrelle di 2-4 elementi annantu à piccioli di 3-4 cm. |
U fustu hè erettu è incù una curteccia liscia caratterizata da striature orizuntale. Fiurisce pocu prima di u [[persicu]], di solitu in zone cullinare o piane. Quessa si virificheghja intornu à u [[mese]] d'[[aprile]], mentre in [[muntagna|zone muntagnole]] avvene più tarde, versu [[maghju]] o [[ghjugnu]]. I fiori sò di u diamitru di 2-3 cm incù petali [[bancu|bianchi]], in piccule ombrelle di 2-4 elementi annantu à piccioli di 3-4 cm. |
||
I frutti sò retti da un [[picciolu (butanica)|picciolu]] cortu è suttile è anu una forma sferica di 10-15 mm. Sò di culore rossu vivu chì diventa scuru incù a maturazione. A buchja hè suttile è rinchjude una polpa molta suchjosa di sapore acidu-amarenu chì s'addulcisce à maturazione avanzata. Ìn u centru di u fruttu ci hè un nocciulu di forma sferica è di culore chjaru chì rinchjude un'amandula da u sapore amarenu. |
I frutti sò retti da un [[picciolu (butanica)|picciolu]] cortu è suttile è anu una forma sferica di 10-15 mm. Sò di culore rossu vivu chì diventa scuru incù a maturazione. A buchja hè suttile è rinchjude una polpa molta suchjosa di sapore acidu-amarenu chì s'addulcisce à maturazione avanzata. Ìn u centru di u fruttu ci hè un nocciulu di forma sferica è di [[culore]] chjaru chì rinchjude un'amandula da u sapore amarenu. |
||
==Tassonumia== |
==Tassonumia== |
||
Linia 54: | Linia 54: | ||
== Pruvinienza == |
== Pruvinienza == |
||
L'origine hè incerta. Per parechji autori l'amarascu pruvene da l'[[Asia]] occidentale, da l'[[Europa orientale|Europa di u livante]] o da u [[Mediu Oriente]], da e regione di l'[[Armenia]] è di u [[Caucasiu]]. Altri autori u cunsidereghjanu endemicu di l'Europa centru-orientale, in quantu numerose sumente di chjarasgi sò state scuperte in siti preistorichi centru-europei. |
L'origine hè incerta. Per parechji autori l'amarascu pruvene da l'[[Asia]] [[uvestu|occidentale]], da l'[[Europa orientale|Europa di u livante]] o da u [[Mediu Oriente]], da e regione di l'[[Armenia]] è di u [[Caucasiu]]. Altri autori u cunsidereghjanu endemicu di l'[[Europa]] centru-[[estu|orientale]], in quantu numerose sumente di [[chjarasgia|chjarasgi]] sò state scuperte in siti preistorichi centru-[[Europa|europei]]. |
||
== Cultivazione == |
== Cultivazione == |
||
[[File:Kt_xx_0011_ubt.jpeg|thumb|150px|left|I frutti di l'amarascu]] |
[[File:Kt_xx_0011_ubt.jpeg|thumb|150px|left|I frutti di l'amarascu]] |
||
S'adatta faciule à ogni [[clima]] è ùn hà micca bisognu di particulare attinzione, criscendu à spessu ancu in forma selvatica. Li piace u sole, ma resiste ancu à e basse timperature è supporta cusì ancu a sicchina. Ùn hà micca richieste particulare per u terrenu, è cresce adattendu si à qualunque tipu di terra. |
S'adatta faciule à ogni [[clima]] è ùn hà micca bisognu di particulare attinzione, criscendu à spessu ancu in forma selvatica. Li piace u [[sole]], ma resiste ancu à e basse timperature è supporta cusì ancu a sicchina. Ùn hà micca richieste particulare per u [[terra|terrenu]], è cresce adattendu si à qualunque tipu di [[terra]]. |
||
== Usi == |
== Usi == |
||
I ''frutti'' trovanu assai usu in u duminiu culinariu induve sò usati per a produzzione di sciroppi, cunfitture, frutta candita è licori. Sò moltu ricchi di [[vitamina|vitamine]] [[Acidu ascorbicu|C]] è [[Vitamina B|B]]. |
I ''frutti'' trovanu assai usu in u duminiu culinariu induve sò usati per a produzzione di sciroppi, cunfitture, frutta candita è licori. Sò moltu ricchi di [[vitamina|vitamine]] [[Acidu ascorbicu|C]] è [[Vitamina B|B]]. |
||
Ancu e ''foglie'' trovanu usu in a produzzione d'un [[licore]]. Particulare hè l'usu di i ''piccioli'' di i frutti chì sò raccolti à piena maturazione è lasciati siccà à u sole. Anu pruprietà diuretiche è sò cunsiderati un [[sedativu]] di e vie urinarie. S'improdanu cusì com'è putente [[diureticu]], com'è medicina per a [[cistite]] è per insufficienza rinale. |
Ancu e ''[[foglie]]'' trovanu usu in a produzzione d'un [[licore]]. Particulare hè l'usu di i ''piccioli'' di i frutti chì sò raccolti à piena maturazione è lasciati siccà à u [[sole]]. Anu pruprietà diuretiche è sò cunsiderati un [[sedativu]] di e vie urinarie. S'improdanu cusì com'è putente [[diureticu]], com'è [[medicina]] per a [[cistite]] è per insufficienza rinale. |
||
U legnu hè appriziatu com'è combustibile. |
U legnu hè appriziatu com'è combustibile. |
Versione di e 11:44, 16 lug 2015
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Prunus cerasus | |||||
Classifica scentifica | |||||
Regnu | Plantae | ||||
Divisione | Magnoliophyta | ||||
Classa | Magnoliopsida | ||||
Ordine | Rosales | ||||
Famiglia | Rosaceae | ||||
Generu | Prunus | ||||
Nome binuminale | |||||
Prunus cerasus Aiton, 1753 | |||||
L'amarascu (Prunus cerasus L., 1753), hè un arburu o arbustu altu da 2 à 8 metri incù una chjoma piramidale è e foglie larghe 5-8 cm è un picciolu più chjucu rispettu à quellu di u chjarasgiu. Hè un arburu tipicu di i boschi, chì hà legnu di qualità è frutti cumestibili, ancu in l'esimplari selvatichi.
Caratteristiche
U fustu hè erettu è incù una curteccia liscia caratterizata da striature orizuntale. Fiurisce pocu prima di u persicu, di solitu in zone cullinare o piane. Quessa si virificheghja intornu à u mese d'aprile, mentre in zone muntagnole avvene più tarde, versu maghju o ghjugnu. I fiori sò di u diamitru di 2-3 cm incù petali bianchi, in piccule ombrelle di 2-4 elementi annantu à piccioli di 3-4 cm. I frutti sò retti da un picciolu cortu è suttile è anu una forma sferica di 10-15 mm. Sò di culore rossu vivu chì diventa scuru incù a maturazione. A buchja hè suttile è rinchjude una polpa molta suchjosa di sapore acidu-amarenu chì s'addulcisce à maturazione avanzata. Ìn u centru di u fruttu ci hè un nocciulu di forma sferica è di culore chjaru chì rinchjude un'amandula da u sapore amarenu.
Tassonumia
Parechji sinonimi di Prunus cerasus sò:
- Cerasus acida (Ehrh.) Borkh.
- Cerasus austera (L.) M.Roem.
- Cerasus collina Lej. & Courtois
- Cerasus fruticosa Pall.
- Prunus aestiva Salisb.
Pruvinienza
L'origine hè incerta. Per parechji autori l'amarascu pruvene da l'Asia occidentale, da l'Europa di u livante o da u Mediu Oriente, da e regione di l'Armenia è di u Caucasiu. Altri autori u cunsidereghjanu endemicu di l'Europa centru-orientale, in quantu numerose sumente di chjarasgi sò state scuperte in siti preistorichi centru-europei.
Cultivazione
S'adatta faciule à ogni clima è ùn hà micca bisognu di particulare attinzione, criscendu à spessu ancu in forma selvatica. Li piace u sole, ma resiste ancu à e basse timperature è supporta cusì ancu a sicchina. Ùn hà micca richieste particulare per u terrenu, è cresce adattendu si à qualunque tipu di terra.
Usi
I frutti trovanu assai usu in u duminiu culinariu induve sò usati per a produzzione di sciroppi, cunfitture, frutta candita è licori. Sò moltu ricchi di vitamine C è B.
Ancu e foglie trovanu usu in a produzzione d'un licore. Particulare hè l'usu di i piccioli di i frutti chì sò raccolti à piena maturazione è lasciati siccà à u sole. Anu pruprietà diuretiche è sò cunsiderati un sedativu di e vie urinarie. S'improdanu cusì com'è putente diureticu, com'è medicina per a cistite è per insufficienza rinale.
U legnu hè appriziatu com'è combustibile.
Note
Da vede dinù
Fonte
'Ss'articulu pruvene in parte da l'articulu currispundente di a wikipedia in talianu.