Cerbaru

À prupositu di Wikipedia
Ditagliu di una scultura di u Diu Adi incù Cerbaru

Cerbaru (o Cerberu) in a mitulugia greca era unu di i mostri chì erani à vardia di l'intrata di l'Adi, u mondu di l'inferni. Hè un ghjacaru mustruosu à trè testi. Tuttu u so corpu era cupartu, nanzi ch'è di pela, di vilanusissimi sarpi, chì à ogni abbaghju soiu li s'arrizzavani, fendu zifulà i so probbii orrendi lingui. U so compitu era impidiscia à i vivi di entra è à i morti di vultà à daretu. In rialità in l'antichità u "nudu solu" era difinitu com'è Cerbaru (o "lubbu di i dei") postu ch'è ogni cosa sippiddita paria essa divurata in brevi tempu.

U nomu di Cerbaru hè intrutu in u linguaghju par sprima, par antunumasia è à spessu irunicamenti, un vardianu azezu è difficiuli da suparà.

Mitulugia[mudificà | edità a fonte]

Erculu è Cerbaru. Mosaicu rumanu.

Cèrbaru hè figliu di Tifonu è di Echidna è dunqua frateddu di l'Idra di Lerna, di Ortru è di a Chimera. Cèrbaru hè un mastinu ghjigantescu è sanguinariu chì emetti da i fauci abbaghji chì scoppiani com'è tonu. U so compitu era surviglià l'accessu di l'Adi o Avernu affinch'è nissunu di i morti ni iscissi. Nissunu hè mai risciutu à dumà lu, fora di Erculu è Orfeu.

I dodici lavori di Erculu[mudificà | edità a fonte]

In l'ultima è più dura di i so dodici lavori, Erculu hè custrettu à cumbatta cù Cerbaru è scunfighja lu par purtà lu à Micene da Euristeu. L'eroi ùn l'uccidi micca, ma dimostra di avè lu scunfittu in cumbattimentu. Dopu à avè ottinutu da Adi u parmissu di purtà lu via (à cundizioni di cumbatta lu da solu è senza armi) Erculu l'affronta è ghjunghji guasi a strangulà lu, luttendu incun eddu tuttu u traghjettu. Dopu quissa, u faci vultà in l'Adi ch'eddu ripigliessi à fà ni a vardia.

Araldica[mudificà | edità a fonte]

In araldica, u Cerbaru (nomu cumunu) hè una figura tuttu à fattu imaginaria currispundenti à a so raffigurazioni mitulogica: un ghjacaru tricefalu incù i voli sbalancati, à coda di dragonu è incù testi di sarpi annantu à u dossu. Certi raffigurazioni improdani i sarpi com'è chjoma.

In parechji stemmi u Cerbaru, vardia feroci di a cità infernali, alludi à u nomu Medicu, chì vigila à ch'è nissunu entri in a cità di i malati. L'evintuali cuddari simbulizeghja a sottumissioni di u medicu à a so missioni.

Litteratura[mudificà | edità a fonte]

U ghjacaru Cerbaru, 1585, da Giuseppe Arcimboldo.

Amori è Psiche[mudificà | edità a fonte]

In a fola di Amori è Psiche cuntinuta in l'Asinu d'oru di Apuleiu, l'eruina (Psiche) hè custretta à compia un viaghju insin'à l'inferni è devi affruntà, à l'intrata è à l'isciuta, Cerbaru, chì in u testu ùn hè micca chjamatu par u so nomu ma discrittu com'è canis praegrandis, teriugo et satis amplo capite praeditus, immanis et formidabilis, tonantibus oblatrans faucibus mortuos, quibus iam nil mali potest facere, frustra territando ante ipsum limen et atra atria Proserpinae semper excubans servat vacuam Ditis domum ("un ghjacaru enormu, incù una triplici testa in prupurzioni, ghjigantescu è terribuli, chì incù fauci tunanti abbaghja contr'è i morti, à i quali frà altru, ùn pò fà alcun mali; circhendu di tarrurizà li senza mutivu, è stendu si ni sempri trà u zogliu è l'oscuri stanzi di Pruserpina, custudisci a dimora biota di Dite").

Eneidi[mudificà | edità a fonte]

"L'enormu Cerbaru cù u so abbaghju da trè fauci intona sti regni ghjacendu orrendu davanti à l'antru. A vighjenti, videndu oramai i so trè coddi divintà inziriti di sarpi li ghjetta una sciaccia sapurosa incù meli è arbetti accunciati. Quiddu, spalanchendu incù fami rabbiosa i trè voli l'afferra è sdragatu in terra allanguidisci l'orrendu dossu è smisuratu si stendi in tuttu l'antru. Enea surpassa l'intrata essendu u custodiu summersu in u sonnu prufondu"....

Divina Cummedia[mudificà | edità a fonte]

A figura mitulogica di Cerbaru hè prisenti ancu in a Divina Cummedia di Danti Alighieri, induva eddu vigila l'accessu à u terzu chjerchju di l'Infernu (Divina Cummedia), quiddu di quiddi chì peccani di incuntinenza riguardu à a vola. In a ripprisintazioni dantesca a figura di stu mostru mitulogicu si fondi incù l'ideulugia di u fantasticu di stampu mediivali, in u quali privalini significati simbolichi; ni fù fora una figura nova, à a quali i dittagli rialisti dani una straurdinaria vivacità. Fù prisintatu à traversu trè apposizioni "fiera", "varmu" è "dimoniu", sicondu una littura classica, fantastica è riligiosa. I so ancu attribuiti carattaristichi umani, traslittarendu parti di u corpu bistiali trà i quali a barba, i mani è i facci. Fù discrittu incù l'ochji vermigli par l'avidità, incù u ventri largu par a vuracità è incù i zampi artigliati par affarrà u cibu. L'intarpritazioni allegorichi di stu parsunaghju (di i so testi) in a Cummedia sò trè: i trè testi indicariani i trè modi di u viziu di vola: sicondu qualità, sicondu quantità, sicondu cuntinuu (veni à dì manghjà di cuntinuu senza priaccupà si nè di a qualità nè di a quantità); i testi sariani u simbulu di i lotti intistini frà fazzioni appartinenti à una stessa cità, oppuri parchì vigila in u terzu chjerchju.

Altri apparizioni[mudificà | edità a fonte]

  • In u rumanzu è in u film Harry Potter è a petra filusufali hè prisenti una bestia di listessa andatura, a vardia di un trabucchettu, chì rispondi à u nomu di Fuffi.
  • Cerbaru hè ancu u simbulu di u gruppu rap talianu Club Dogo.
  • Cerbaru hè parti intigranti di u fumettu Geppo, u diavuli bonu disignatu da Giovan Battista Carpi.
  • Cerbaru hè prisenti ancu in Final Fantasy 8 com'è evucazioni di supportu.
  • Cerbaru hè ancu unu di i boss di u ghjocu Devil May Cry 3 è pò cuntrullà u ghjacciu di u quali eddu hè cupartu.
  • Cerbaru hè un numicu cumunu in God of War. In God of War II ci ni hè ancu unu più grandi, u Cerbaru urighjinariu, chì hè un mini-boss, mentri in God of War III sò prisenti parechji varianti di Cerbaru. In God of War Ascension ci ni hè una varianti viulina chì si teletrasporta è chì sputa fiammi viulaci
  • In Resident Evil i Cerberus sò ghjacari zombi.
  • U ghjacaru apparisci ancu in u film d'animazioni Disney Hercules.
    • sta virsioni di Cerbaru hè prisenti in Kingdom Hearts è Kingdom Hearts 2 com'è avvirsariu da batta in u mondu di Erculu. In u prima capitulu u s'affronta in una ghjustra mentri in u sicondu capitulu hè evucatu da Adi.
  • Hè prisenti ancu in u cartonu animatu di i cavalieri di u zodiacu-Hades in a siconda prighjoni. Inoltri hè a custiddazioni di appartinenza (rialmenti esistenti ma ùn essendu più oghji cunsidarata in a lista ufficiali di i custiddazioni) di u cavalieri Vesta.
  • Apparisci ancu in One Piece com'è vardianu di Thriller Bark. In sta virsioni, Cerbaru hè un mostru assemblatu incù varii pezzi di altri animali. Infatti una di i trè testi hè di volpi, è u mostru pari ancu affenda si quandu tali ussirvazioni hè fatta da i parsunaghji di u manga.
  • Cerbaru hè u nomu datu à u "mostru" in a seria TV Lost da u Prugettu DHARMA, parchì pari di fà a vardia à u Tempiu, di viva sii nantu à a terra, sii sottu edda è di sapè si divida in trè parti par vultà dopu un unicu fumu.
  • Cherberos hè u nomu di u custodiu di u soli (megliu notu com'è Kero-chan) in Pesca a to carta Sakura.
  • In l'espansioni di Age of Mythology "The Titans" Cerbaru apparisci in virsioni umanoidi com'è titanu par a civiltà greca.
  • In aseria tv Supernatural u Cerbaru uccidi tutti quiddi chì ani strettu un pattu incù i dimonia, dopu deci anni da u pattu.
  • Cerbaru cumparisci ancu in u manga Devil Lady: fù scuntratu da Akira Fudo è Jun Fudo in u ghjiru di l'ingordi, induva hè intentu à turturà firuciamenti i dannati.
  • In u videughjocu Danti's Infernu, inspiratu à l'opara di Danti Alighieri, u Cerbaru hè u boss di u girone di l'ingordi. Quì i so carattaristichi animaleschi è mustruosi sò nutevulamenti accintuati. U mostru difatti ricorda una spezia di ibridu ghjacaru-varmu, incù trè testi circundati da altri bocchi più chjiughi, intentu à mastaccià à vumità tuttu ciò ch'eddu trova.
  • In i videughjochi di a seria R-Type, Cerbaru hè u nomu di una di i naviceddi chì si poni pilutà.
  • Cerbaru hè ancu fonti di inspirazioni par u nomu di a TVR Cerbera Speed 12, prubabilamenti in virtù di u mataforicu parallelisimu riguardu à u carattaru pocu ducili di u mostru mitulogicu è u carattaristicu bruscu cumpurtamentu di a vittura spurtiva inglesa.
  • In Sonic the Hedgehog 2006 hè prisenti un ghjacaru robotu à trè testi inspiratu da Cerbaru, chjamatu Egg Cerberus.
  • Apparisci in un film horror di u 2007 chjamatu "Cerberus - U Vardianu di l'Infernu" ind'eddu faci a vardia à a lighjindaria spada di Attila.
  • In Una ghjacara par amica, film comicu di l' anni 70, apparisci un ghjacaru à trè testi chì simbulizeghja l'ingurdizia.
  • Cerberus in i videugame di a trilugia Mass Effect hè u nomu di l'urganisazioni "a vardia" di l'umanità.
  • Cerbaru hè ancu una carta di yu-gi-oh.
  • Cerberus in u rumanzu di Clive Cussler Walhalla hè u nomu di l'assuciazioni contru u quali cumbatti u prutagonistu Dirk Pitt.
  • Cerberus hè un dimoniu ricurrenti in a seria Shin Megami Tensei.
  • U ghjacaru a trè testi apparisci in u film Wonder Woman.
  • In u manga Fullmetal Alchemist, una di i chimeri chì facini a vardia à a tana di u Patri hà l'aspettu di un ghjacaru à trè testi.
  • Cerbaru apparisci ancu in cartoni animati com'è C'era una volta... Pollon è Ulissi. U me nomu hè Nissunu.
  • Cerbaru apparisci ancu in a saga fantasy Percy Jackson è i dei di l'Olimpu.

Bibliugrafia[mudificà | edità a fonte]

Da veda dinò[mudificà | edità a fonte]


Fonti[mudificà | edità a fonte]

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia taliana.