Alà dei Sardi: differenze trà e virsioni
m robot Ajoute: tl:Alà dei Sardi |
m r2.6.5) (robot Ajoute : de:Alà dei Sardi |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
[[an:Alà]] |
[[an:Alà]] |
||
[[ca:Alà dei Sardi]] |
[[ca:Alà dei Sardi]] |
||
[[de:Alà dei Sardi]] |
|||
[[en:Alà dei Sardi]] |
[[en:Alà dei Sardi]] |
||
[[eo:Alà dei Sardi]] |
[[eo:Alà dei Sardi]] |
Versione di e 20:18, 2 lug 2012
Alà | |
---|---|
Nome ufficiale: | Alà dei Sardi |
Blasone | |
Statu: | Italia |
Regione: | Sardegna |
Pruvincia: | Olbia è Tempiu |
Cuurdinate: | 40° 39' 0" N - 9° 20' 0" E |
Altitudine: | 700 m |
Superificia: | 188,6 km² |
Pupulazione: | 1.940 ab. |
Densità: | 10 ab./km² |
Merre: | Francesco Pitzalis |
Codice pustale: | 07020 |
Codice ISTAT: | 104003 |
Indicativu tel.: | 079 |
Nome di l'abitanti: | Alaesi |
Santu patrone: | Sant'Agustinu |
Festa patrunale: | u 29 d'aostu |
Situ ufficiale | |
Alà dei Sardi (saldu: Alà o Elà) è una cumuna di a pruvincia di Tarranoa-Timpiu. Hà 2000 abitadori, è hè situata in a righjoni storica di u Montacutu. A so lingua hè u locudoresu sittintriunali, una varietà di sardu un pocu influinzata da u lessicu corsu di a Gaddura. L'ecunumia si basa principalmenti annantu à l'agricultura è annantu à u pasturiu (pecuri è vacchi). Ogni annu - in u primu branu - in Alà dei Sardi si curri u Trufeu internaziunali di Cursa Campestra "ALASPORT", è vi participighjani i più importanti curridori di u mezufondu mundiali (primatisti mundiali, campioni mundiali è olimpichi). U trufeu hè unu di i più impurtanti d'Auropa pa i participanti. U quattru uttrovi v'è in Alà la festa di Santu Franciscu, è v'è da magnà è da bia pà più di deci milla piligrini di tutta a Sardigna.
L'orighjini
I primi abitanti di Alà dei Sardi sò stati Balares è Ilienses, dui populazioni trà i più feroci di u tempu anticu. Iddi sò risciuti à tena a bada l'antichi Romani, chì erani i patroni di u mundu à quiddi tempi. Si dici chì Alà era u capilocu di i Balares, parchì Alà si dici ancu Balà in lingua sarda, è dunqua pò vulè dì "cità di i Balares". Oghji in u territoriu d'Alà vi sò una vintina di siti archiulogichi di u periodu nuragicu, è calchì naracu sempri bè cunsirvatu. Dapoi, ancu a zona hè stata rumanizata, ma ancora vi sò tanti tuponimi di lingua nuragica, è quistu faci pinsà chì a rumanizazioni hè stata tardìva è pocu efficaci. In uu Medievu Alà dei Sardi hà fattu parti di u Ghjudicatu di Torres, è dapoi di li paci di Aragona hè passatu à a Cuntrada di Olevà, in l'Incuntrada di Monti Acutu, chì facia parti di i pussidimenti di i Duchi di Gandia, nobili spagnoli.
Oghji
Oghji u paesi hè in a pruvincia di Tarranoa-Timpiu, è hà una economia tradiziunali. Ma da pocu tempu s'hè svilupata l'arti di travaddà u suaru, chì pa qualità hè u meddu di a Sardigna. È ancu l'arti di travaddà i petri di i monti, chì sò richjesti in a Costa Smiralda (Tarranoa, Altzachena) pa rivestì i casi è i tanchi di i turisti. I maestri di muru d'Alà dei Sardi sò i più famosi pa i rivestimenti in petra, in tutta a Gaddura.
Liami
I cumuni di a pruvincia di Tarranoa è Tempiu | |
---|---|
A Madalena - Agghju - Alà dei Sardi - Alzachena - Badesi - Bilchidda - Buddusò - Budoni - Bultigghjata - Caragnani - Figari - Locusantu - Loiri è Poltu Santu Paolu - Lu Palau - Lungoni - Lurisi - Monti - Oscari - Patru - Sant'Antoni - Santu Franciscu d'Aglientu - Santu Tiadoru - Tarranoa - Telti - Tempiu - Trinitai è Vignola |