Eliu (mitulugia)

À prupositu di Wikipedia
Bassurilievu di u diu Eliu (Soli)
Quadriga di Helios, VI sec. a.C., Tempiu C, Selinunti.

Eliu (in grecu Ἥλιος, -ου, in latinu Hēlĭus,-i o Sol,-is) hè una divinità di a riligioni greca, più pricisamenti u diu di u soli.

Era figliu di i titani Iperionu è Teia; à u listessu tempu era frateddu di Eos (l'Aurora) è Seleni (a Luna), sicondu ciò ch'eddu conta Esiodu. Omeru, in a so Odissea - più asattamenti u libru XII - u cita com'è Iperionu. Eliu era spusatu incù Perseidi, da a quali ebbi molti figlioli, frà u quali Circi, Eeti è Pasifae. Era particularamenti veneratu à Rodi, induva ebbi setti figlioli da a ninfa Rodu, chjamati Eliadi, com'è i cinqui figlii avuti da a suredda di Perseidi, Climeni, chì missi à u mondu ancu Fetonti. U diu hè nurmalamenti rapprisintatu à a vida di u carru di u soli, una quadriga tirata da cavaddi chì soffiani focu da i nari (Eòo, Etonu, Flegonu è Piroidi). U carru surghjia ogni matina da l'Oceanu è trainava u soli in u celi, da livanti à punenti, induva si truvavani i dui palazzi di u diu. Quista a so attività li pirmittia di pinitrà incù i so ochji dignalocu incù u sguardu è di assista à ogni avvinimentu di u mondu, trà l'altri, è ancu à u rapimentu di Persefoni da parti di Adi. Par via di quista a so lucidità, Eliu vinia invucatu com'è tistimoniu in ogni ghjuramentu. In ebbica storica, Eliu fù cunfusu incù Apollu. Sultantu versu a fini di l'imperu rumanu, u soli (Sol Invictus) in quantu tali, fù ughjettu di un cultu particulari da parti di a famiglia di l'Aureli, chì si erani pruclamati i so diretti discindenti.

Cultu[mudificà | edità a fonte]

I zoni in i quali u so cultu era particularamenti diffusu erani l'Elidi, in Argu è à Rodi. In quist'ultima lucalità l'era cunsacrata una culussali statua cunnisciuta incù u nomu di Colossu di Rodi. Di solitu l'erani didicati agneddi, capri, tora, meli, ghjaddi, cignala, è particularamenti cavaddi è arghjeta di culori biancu. U cultu par Eliu era praticatu ancu in l'isula Trinacria, l'attuali Sicilia, induva si pinsava chì u diu pussidissi setti mandrii di boi è setti greghji di pecuri, cundutti à u pascolu da i figlii so è di Neera, chjamati Fetusa è Lampezia.

Da veda[mudificà | edità a fonte]