Dactylorhiza elata

À prupositu di Wikipedia
Dactylorhiza elata
Dactylorhiza elata
Classifica scentifica
Regnu Plantae
Divisioni Magnoliophyta
Classa Liliopsida
Ordini Orchidales
Famiglia Orchidaceae
Genaru Dactylorhiza
Nomu binuminali
Dactylorhiza elata
( Poir. ) So

Dactylorhiza elata hè un fiori chì faci parti di a famiglia di l'Orchidaceae.

Discrizzioni[mudificà | edità a fonte]

Dactylorhiza elata, ancu cunnisciuta sottu u nomu di Grandi urchidi, hè una spezia d'urchidei terranii vivaci appartinendu à a famiglia di l'Orchidaceae. 'Ssa pianta arbacea si caratterizeghja da i so fiora disposti in gaspa densa annantu à u picciolu fiurali, chì poni varià da u rusulinu à u purpureu.

I casci di Dactylorhiza elata sò basali, lanceulati è d'un culori verdi chjaru o verdi scuru. Sò disposti à a basa di u picciolu fiurali è poni ancu essa prisenti longu à u picciolu, divintendu prugrissivamenti più chjuchi à capu insù. U picciolu, ribustu è drittu, pò aghjunghja un'altezza da 40 à 90 centimi.

I fiora, di culori rusulinu o purpureu, sò ragruppati in infiuriscenzi à forma di gaspa densa, cumposti da 20 à 80 fiora. U labeddu hè trilubatu, incù lobi latirali incurvati è un lobu cintrali più largu prisintendu mutivi à forma di punti o di strisci. I fiora di Dactylorhiza elata sò ermafruditi è sò inamacati par u più da l'insetti.

Ripartizioni[mudificà | edità a fonte]

Dactylorhiza elata hè prisenti in Auropa, par u più in u bacinu mediterraniu, incù una ripartizioni andendu da a penisula Iberica insin'à a Turchia. 'Ss'urchidea prifirisci l'ambienti varii, tali i pratulini umiti, i paduli, l'arici di furesti è i landi. Apprizzeghja i terri beddi assiccati è appena aciti o neutri, è si sviluppa in zoni esposti à u soli o à meza ombra. A spezia pò essa truvata à altitudini andendu da u liveddu di u mari insin'à à l'incirca 1500 metri.

Bench'è Dactylorhiza elata ùn fussi micca cunsidarata com'è una spezia minacciata à a scala mundiali, hè prutetta in certi righjoni par causa di a digradazioni di u so ambienti è di a racolta illegali di i so fiora. 'Ss'urchidea hè ancu prutetta da a Cunvinzioni annantu à u cummerciu internaziunali di i spezii di fauna è di flora salvatichi minacciati d'estinzioni (CITES), chì intardisci u so cummerciu. Sforzi di cunsirvazioni, tali a missa in piazza di riservi naturali è di prugrammi di riintruduzioni, sò fatti in certi loca pà pruteghja è prisirvà 'ssa spezia d'urchidea.

Dactylorhiza elata hè stata ussirvata in Corsica in 1885, ma a so prisenza à i ghjorna d'oghji hè incerta.[1]

Biulugia[mudificà | edità a fonte]

Dactylorhiza elata hè una pianta vivaci chì fiurisci di regula da maghju à lugliu. L'impullinazioni di 'ssa spezia hè assicurata da l'insetti, in particulari i sbarabattuli è l'abbi, chì sò attratti da u nettaru produttu da i fiora. I graneddi prudutti da Dactylorhiza elata sò tamantineddi è lighjeri, ciò chì li parmetti di sparguglià si faciuli da u ventu.

Tassunumia[mudificà | edità a fonte]

Dactylorhiza elata hè u nomu scentificu accittatu par 'ssa spezia, ma hè ancu cunnisciuta sottu à altri sinonimi tali Orchis elata è Dactylorhiza majalis subsp. elata. 'Ss'urchidea faci parti genaru Dactylorhiza, chì ragruppa parechji altri spezii simili.

Cunsirvazioni[mudificà | edità a fonte]

Dactylorhiza elata hè cunsidarata com'è una spezia rilativamenti cumuna è ùn hè micca attualmenti minacciata d'estinzioni. Eppuri, certi pupulazioni lucali poni essa affittati da a distruzzioni di u so ambienti naturali divuta à l'urbanisazioni è à l'agricultura intinsiva. Misuri di cunsirvazioni, tali a prutizzioni di i zoni umiti è a sinsibilisazioni di u publicu à l'impurtanza di prisirvà 'ssi ambienti, sò escinziali par assicurà a sopravvivenza à longu andà di Dactylorhiza elata è d'altri spezii d'urchidei.

Rifarimenti[mudificà | edità a fonte]

  • Jeanmonod D. & Gamisans J. (2013) Flora Corsica (2 ed), Edisud.

Noti[mudificà | edità a fonte]

  1. Jeanmonod & Gamisans (2013).

Altri prugetti[mudificà | edità a fonte]