Ghjudaisimu: differenze trà e virsioni

À prupositu di Wikipedia
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m r2.6.4) (Robot : modification de bar:Judntum à bar:Judndum
m r2.6.8) (robot Modifie : kk:Яһудилық
Linia 187: Linia 187:
[[ka:იუდაიზმი]]
[[ka:იუდაიზმი]]
[[kab:Tudayt]]
[[kab:Tudayt]]
[[kk:Иудаизм]]
[[kk:Яһудилық]]
[[kl:Juutit]]
[[kl:Juutit]]
[[kn:ಯಹೂದಿ ಧರ್ಮ]]
[[kn:ಯಹೂದಿ ಧರ್ಮ]]

Versione di e 14:38, 22 nuv 2012

U ghjudaisimu hè a tradizione, a cultura religiosa è u modu di campà di l'Ebrei, constituiti da l'eredi di l'Israeliti avendu chitatu l'antiqua terra d'Israel durante l'occupazione rumana ma ancu da qualche minorie converite à lu filu di lu tempu è mischjati à 'ssa diaspora. U ghjudaisimu hè una religione monoteista.

Seguente i so testi fundatori, in particularu u Tanakh, a fede l'antenatti Israeliti è i sò eredi, l'Ebrei, hè basata nant'una alleanza tra Diu è Abraham, rinovilata dopu da Mosè.

L'Ebrei fundanu u ghjudaisimu nant'à a religion abrahamica, chi fiuriscera dopu in a Leghje Mosaica (a Torah), è scritture prufettiche (è Neviim) è l'astre Scritture (dette Ketuvim). Quesse scritture sò designate sopra l'acronimu Tanakh, di lu quale testu hè a Bibbia.

Quessa religione si funda nant'u cultu di Diu, chjamatu YHWH, è chi ditene ogni putere (Elohim). Hè u transcendente Signore di li signori (Adonaï). Hè Unicu, omniputente, omnisciente, ghjustu è misericurdiosu.

U ghjudaisimu è una di è più anziane tradizione religiose monoteiste sempre practicate oghje. I valori è a storia di lu populu ebreu sò a surgente d'astre religione abrahamiche, cume lu cristianisimu, l'islamu è u bahaisimu. Ma ùn hè a basa di u samaritanisimu, chi hè una tradizione israelita cuncurrente.

A Fede

U Cultu

E tradizione

I simboli

A Stella di David

I lochi di cultu

I testi

Litteratura bibbiica

Litteratura talmudica

Litteratura rabbinica

U cleru ebreu

A conversione

A storia

U ghjudaisimu oghje

Ebrei ind'u mondu

Ci sò più o menu 13 millione ebrei in lu mondu, in più di 100 paesi. Di quelli, Israel hè l'unicu paese di quale a religione officiale sia u ghjudaisimu, è a religione di a maiò partita di a populazione.

Ebrei in u mondu
Naziunalità Residenti
Israel 5.309.000
Stati Uniti 5.275.000
Francia 492.000
Canada 373.000
Regnu Unitu 297.000
Russia 228.000
Argentina 184.000
Germania 118.000
Australia 103.000
Brasile 96.000
Ungheria 80.000-100.000
Ucraina 80.000
Sud Africa 72.000
Bielorussia 45.001
Italia 45.000
Messicu 40.000
Belgica 32.000
Turchia 18.000-30.000
Paesi Bassi 18.000-30.000
Cile 21.000
Iran 11.000-35.000
Etiopia 12.000-22.000
Azerbaighjan 20.000
Uruguay 20.000
Spagna 12.000-20.000
Svezia 18.000
Maroccu 15.000
Bolivia 10.000

In Corsica

Rifiramenti


Ligami