Vai al contenuto

Sebastianu Dalzeto

À prupositu di Wikipedia

Sébastien Nicolai, dettu Sebastianu Dalzeto hè un giurnalistu è scrivanu corsu natu in Bastia u 1u di dicembre 1875 è mortu in A Vulpaiola (in Barchetta) u 1u di marzu 1963. Hè cunnisciutu per esse statu l'autore di u primu rumanzu in lingua corsa, Pesciu Anguilla, publicatu in u 1930[1][2].

Nasce in Bastia, rue de la Banque (oghje corsu Pierangeli) Sébastien Nicolai. A so famiglia hè mudesta. U so babbu Antoine-Joseph hè militare. Più tardi vanu à stallassi in u paisolu d'Alzetu, nant'à a cumuna di E Ville di Petrabugnu.

À 18 anni, Sébastien Nicolai s'ingagia in l'armata. Si ne và di Corsica per travaglià in l'amministrazione culuniale. Custì giranduleghja u mondu (Madagascar, Algeria, Cochinchine, Africa occidentale...)[3] è piglia cuscenza di l'inegualità. Leghje assai, è principia à scrive pè a stampa. Hà cullaburatu cusì per u giurnale « L’Opinion de Saïgon ».

In u 1919 hè smubilizatu è si stalla in Parigi[3]. Tandu principia una vita di militante di manca. Travaglia per « L’Echo de la Corse ». Scrive dinù pè riviste corse cum'è « L’Annu Corsu », « A Muvra », è più tardi « U Muntese »[4].

Omu indiatu, di manca è anti culunialistu, fonda u giurnale « La Corse Rouge » (1921-1922), chì ùn dura tantu. In Parigi publicheghja parechje puesie di rivolta : « Les virulentes » (1917), o « Poèmes d’amour et de révolte » (1919)[1]. Piglia partitu di i poveri è di l'inghjuliati[4]. In i so rumanzi in francese face parte di e so idee, contr'à a guerra, contr'à l'ipucrisia suciale[4]. Chjama dinù i Corsi à a rivolta è à una presa di cuscenza. Ci si trova dinù i prublemi di a Corsica di l'epica : dinunzia u clanisimu, u sottu sviluppu di a Corsica, è "la décorsisation"[4].

Ma u so capidopera ferma a publicazione in u 1930 di un rumanzu in lingua corsa, intitulatu Pesciu Anguilla. Conta l'ascensione suciale d'un zitellu di i quartieri poveri di Bastia, di U Mercà è di U Puntettu, in l'anni 1870. Hè scrittu sott'à u cugnome di "Sebastianu Dalzeto", nome ch'ellu hà sceltu per via di e so origine in Alzetu, paisolu di E Ville di Petrabugnu[1].

Hà scrittu dinù « Filidatu è Filimonda » (1963) è d'altri rumanzi in francese, cum'è « Notre Maquis » (1922), « Soprana, héros corse » (1923), « La Canonica » (1924), « Ponte Novo » (1926), « Gallone, ou l’honneur corse » (1928), « La Sposata » (1933)[5].

Difensore di a lingua corsa, hà fattu parte di i fundatori di l’associu Lingua Corsa, in lu 1956[1].

Volta di manera definitiva in Corsica in u 1961. More in una casa di riposu in Barchetta, cumuna di A Vulpaiola, in u 1963, in l'indifferenza[3]. Hè cù u Riacquistu chì so rumanzu Pesciu Anguilla serà di novu scupertu è ricunnisciutu.

Assai più tardi à a so morta, a municipalità di Bastia derà u nome di Sebastianu Dalzeto à un carrughju di u Mercatu di Bastia.

Pesciu Anguilla cunniscerà parechje reedizione : in u 1990 à l'edizione La Marge[6] è in u 2021 ind'è Albiana[7].

Hè statu traduttu in francese sott'à u titulu di Pépé l'Anguille (ed. Fédérop, 2010)[8]. Pesciu Anguilla serà ancu adattatu à u teatru in u 2009 : Pesciu Anguilla, l'enfant de Bastia, scrittu da Orlando Furioso è Petru Bertoni[9].

In francese :

[mudificà | edità a fonte]
  • Les Virulentes (1917), puesie
  • Poèmes d'amour et de révolte (1919), puesie
  • La Terre délivrée (1920), rumanzu
  • Notre maquis (1922), rumanzu
  • Soprana, héros corse (1923), rumanzu
  • La Canonica (1924), rumanzu
  • Ponte Novo (1926), rumanzu
  • Gallone ou l'honneur corse (1928), rumanzu[10]
  • La Sposata (1933), rumanzu[11]
  • La Corse et Gênes devant l'histoire (1936, reedizione in 1950), prova
  • Pesciu Anguilla (1930), rumanzu
  • Filidatu è Filimonda (1963), rumanzu

Collegamenti esterni

[mudificà | edità a fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Collectif : Almanach Bastiais, Tradizione viva di Bastia è di u so circondu, Comité des fêtes de de l'animation du patrimoine de Bastia, 2007. ISBN 978-2952560801
  2. https://pgg.parisnanterre.fr/lesindividus2/dalzeto-sebastien/
  3. 3,0 3,1 3,2 https://www.corsematin.com/article/culture-loisirs/2829511263927915/bastia-en-1930-sebastiano-dalzeto-donne-vie-au-roman-corse-et-au-bastia-eternel
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Dictionnaire historique de la Corse (cullettivu, sott'à a direzzione di Antoine-Laurent Serpentini, Albiana, 2006.
  5. https://www.babelio.com/auteur/Sebastien-Dalzeto/42285
  6. https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb39999079g
  7. https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb46909008s
  8. Traduzzione di François-Marie Durazzo, ISBN 978-2857921943
  9. https://teatreuropa.fr/pesciu-anguilla-lenfant-de-bastia/
  10. ISBN 9782911797293
  11. https://www.musanostra.com/la-sposata-ou-les-tourments-de-lidentite-corse/?srsltid=AfmBOoqPxJ0DnaL0u5WmXB-SoAM-zHqgAXsxHiuoYogsnOSr3VxzhBZ3