Asclepiu

À prupositu di Wikipedia
(Reindirizzamentu da Esculapiu)
Statua d'Asclepiu à i Musei Capitolini di Roma.

Asclepiu o Esculapiu (grecu Ἀσκληπιός, traslitteratu Asklēpiós; latinu Aesculapius) hè un parsunaghju di a mitulugia greca. Figliu di Apollu è di Arsinoi sicondu Esiodu, oppuri di Apollu è Coronidi par Pindaru, mezudiu è dunqua omu murtali par Omeru, si dicia ch'eddu era statu struitu in a medicina da Chironu, o ch'eddu avissi ereditatu tali prubità da u babbu Apollu. In Grecia Asclepiu era veneratu com'è u diu di a medicina, di i risanamenti è di i sarpi. Molti riferimenti à Asclepiu sò stati ritruvati ancu in u duminiu "occultu": a so capacità di ripurtà in vita i morti u rindia difatti ancu u diu invucatu da i necrumanti. U so cultu avia u so centru à Epidauru, ma era onuratu ancu à Pergamu. Sicondu u mitu, Apollu s'innamurò di Coronidi mentri edda facia u bagnu in un lavu. I dui cunsumoni a so passioni, dopu u diu andò via, lascendu un corbu à vardia di a ghjuvanetta. Coronidi dicisi di spusà si incù Ischys, è u corbu, quandu i vedi insemu, bulò da Apollu par riferiscia. Quandu scuprì chì Coronidi era impregna, dicisi di puniscia u corbu, tramutendu li i piumi da bianchi in neri, postu ch'è ùn avia alluntanatu Ischys da Coronidi. Artemidi uccisi Coronidi infilzendu la incù un dardu, par vindicà u frateddu disunuratu. Apollu, parò, dicisi di salvà u picculu chì Coronidi avia in senu, è chersi à Ermes di piglià lu da u corpu di a madri. Apollu dicisi di dà à u chjugu u nomu d'Asclepiu. Sicondu u mitu Asclepiu riciviti da a dea Atena u donu di cambià u so sangui incù quiddu di Medusa a Gurgona. Da tandu u sangui chì sgurgava da i veni di u so fiancu sinistru era vilanosu è purtadori di svinturi, ma quiddu di u fiancu drittu avia u puteri di variscia qualsiasi malatia è ancu di fà risurghja i morti. Propriu par quisti puteri simili à quiddi di un necrumanti, vali à dì ripurtà in vita i morti è garantiscia una vita straurdinariamenti longa, Zeus dicisi di fulminà lu parchì timia chì u troppu puteri chì Esculapiu cundividia incù l'omini avaristi pussutu minaccià a fedi ind'è i dei, annullendu di fattu a sustanziali diffarenza frà divinità è omini, vali à dì l'immurtalità. Apollu parò, offesu, feci in modu chì u figliolu ùn murissi è u trasformò in un diu à tutti l'effetti. Ghjà in l'Iliadi li si attribuiscini dui figli: Macaonu, chì combattì à Troia è fù uccisu da Euripilu; Podaliriu, medicu. In stadi pusteriori di a lighjenda li si attribuisci una moglia (Epioni, o Lampezia) da u quali Asclepiu ebbi cinqui figlioli: Igea, a saluta; Panacea, chì avia u donu di curà tutti i malatii; Iasu, chì pruvucava malatii; Egli, matri di i Grazii; Achesu, chì soprintindia à u prucessu di risanamentu; Telesforu, diu di a cunvaliscenza; Meditrina, a varitrici. Asclepiu divintò cusì forti in l'arti medicu chì riiscì ancu à risuscità Ippolitu, incù l'aiutu d'Artemidi. In l'antica Grecia si pinsava chì bastessi à dorma in un santuariu cunsacratu à Asclepiu par variscia da ogni malatia. In ogni tempiu ci era alminu un sarpi, chì pruvinia da u santuariu di Asclepiu à Epidauru, in quantu si cridia chì fussini animali sacri par a divinità, postu ch'è simbulu di u rinnuvamentu.

Asclepiu fù spessu raffiguratu incù in manu un bastonu chì porta u so nomu è hè u simbulu internaziunali di u succorsu medicu

Asclepiu in Grecia[mudificà | edità a fonte]

In Grecia, par ringrazià d'un risanamentu u Diu, si sacrificava di solitu un ghjaddu. Simuli animali infatti, era cunsidaratu u migliori è più graditu à a Divinità. Un asempiu di sta pratica u truvemu in u Fedonu di Platoni, u celebru dialogu chì narra a morti di Socrati. Quist'ultimu, prima di mora chersi ch'è fussi sacrificatu un ghjaddu à Asclepiu. U mutivu di tali richiesta ferma sempri fonti di dibattitu.

Esculapiu à Roma[mudificà | edità a fonte]

Esculapiu hè l'adattamentu latinu (Aesculapius) di u nomu grecu Asklepios, ma si tratta di u stessu diu. U so cultu fù introduttu à Roma annantu à l'Isula Tiberina in u 291 à.C. A tradizioni voli chì in quidd'annu a pupulazioni di a cità fussi culpita da a pesta. Dopu à avè cunsultatu i Libri sibiddini, u Senatu rumanu dicisi di custruiscia un tempiu didicatu à u diu, è à quistu scopu fù inviata una delegazioni à Epidauru par ottena a statua di u diu. À u ritornu, mentri a barca chì traspurtava a statua ricuddava u Tibaru, una sarpi, simbulu di u diu, scesi da l'imbarcazioni, è nutò versu l'isula Tiberina. L'avvinimentu fù intarpritatu com'è vulintà di u diu di sceglia u locu induva saristi erettu u so tempiu, chì annantu à l'isula fù custruitu. À i ghjorna d'oghji annantu à l'isula sorghji unu di i spidali più impurtanti d'Auropa, u Fatebenefrateddi.

Da veda[mudificà | edità a fonte]